Introduction
These disparate fragments from a codex of Iob were published individually over the course of a few decades. The transcription herein reflects the editiones principes: the line numbering of the originals has been preserved, and the only alteration is that the designation recto/verso used in P.Amh. 1.4 (where recto indicated the text written with the fibers and verso the text against the fibers) has been updated here: recto indicates the front of the page, verso the back.
DCLP transcription: 62145 [xml]
P-Ryl-1-2
fragment 1-2
r
τοῦ ἀπαγ’γεῖλαί σοι.
ἔτι τούτου λαλοῦντος ἦλθ[εν]
ἕτερος ἄγ’γελος καὶ εἶπεν
πρὸς Ι(*)ωβ’·
5πῦρ ἔπεσεν ἐκ τοῦ οὐ(ρα)νοῦ κ[αὶ]
κατέκαυσεν τὰ πρόβατα κα[ὶ]
τοὺς ποιμ[έν]ας ὁμοίως
κα[τ]έφ[αγεν]·
[καὶ] σ̣[ωθεὶς ἐγὼ μόνος ἦλθον]
[3 lines missing]
13[πρὸ]ς̣ Ι̣ω̣β̣· [οἱ ἱππεῖς ἐποίησαν]
[ἡμ]ῖ̣ν̣ κε̣[φαλὰς γ']
15[καὶ] ἐκύ̣[κ]λ̣ω̣[σαν τὰς καμήλους]
καὶ ἠ[χ]μ̣α̣λ̣[ώτευσαν αὐτὰς]
καὶ τοὺ̣[ς] παῖ[δας ἀπέκτειναν]
μαχ[α]ίραις·
[σ]ωθεὶ[ς] δὲ ἐ̣[γὼ μόνος ἦλ-]
20[θ]ο̣ν̣ [τ]οῦ ἀ̣[παγγεῖλαί σοι].
[ἔ]τ̣ι̣ [τούτ]ου [λαλοῦντος ἄλλος]
ἄγγε[λος ἔρχεται λέγων]
τ̣ῷ [Ιωβ]· v
τῶν υἱῶν σου καὶ τῶν [θυγα-]
25τέρων σου ἐσθιόντ[ων]
και πινόντων
παρὰ τῷ ἀδελφῷ αὐτῶν τ[ῷ]
πρεσβυτέρ[ῳ]
ἐξέφνης(*) πν(εῦμ)[α] μέγα ἐπῆ[λθεν]
30ἐκ τῆς [ἐρ]ήμου
καὶ ἥψατ[ο τῶν τεσσάρ]ω̣ν γ[ω]
[4-5 lines missing]-
36[θον τοῦ ἀ]π̣α̣γ̣’[γεῖλαί σοι.]
[οὕτως ἀνασ]τ̣ὰς Ιωβ διέρ-
[ρηξεν τὰ ἱ]μάτ[ι]α̣ α̣ὐ̣το̣[ῦ]
[καὶ ἐκείρατο τὴ]ν κ[ό]μην τῆς
40[κεφαλῆ]ς̣ α̣ὐ̣[τ]ο̣ῦ̣
[καὶ πεσὼν χα]μ̣α̣[ὶ] προσεκ[ύ-]
[νησεν κ]α̣ὶ̣ ε̣[ἶ]πεν·
[αὐτὸς γυμνὸ]ς̣ ἐ̣[ξῆλ]θ̣ο̣[ν ἐκ]
[κοιλίας μ(ητ)ρός] μ̣ο̣υ,
45[γυμνὸς καὶ ἀπελε]ύ̣σ̣ομε(*) [ἐκεῖ·] P-Amh-1-4
r
[ὁ] κ(ύριο)ς ἔδωκεν, [ὁ κ(ύριο)ς ἀφείλατο]
ὡς τῷ κ(υρί)ῳ ἔδο[ξεν, οὕτως]
ἐγένετο
εἴη τὸ ὄνομα κ[υ(ρίου) εὐλογημένον.]
5έν τούτοις πᾶσ[ιν τοῖς συμ-]
βεβηκόσιν [αὐτῷ]
οὐδὲν ἥμαρτ[εν Ιωβ]
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- v
[εἶπεν δὲ ὁ κ(ύριο)]ς πρὸς τὸν δι[ά]\βολ[ον]/
προσέσχες οὖν τῷ θεράπ[ον-]
[τί μου] Ι(*)ωβ’, ὅτι οὐ[κ ἔσ-]
[τι κατ’ α]ὐτὸν ἐπὶ τῆς γῆ[ς]
5[ἄν(θρωπ)ος ἄκακ]ος, ἀληθεινός(*), ἄ-
[μεμπτ]ος, θεοσεβής˙,
[ἀπεχόμεν]ος ἀπὸ παντὸς κακ[οῦ];
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- P-Ryl-1-2
fragment 3
r
[εἶτα γνώσῃ ὅτι ε]ἰρηνεύσει
[σου ὁ ο]ἶκος,
[ἡ δὲ δίαιτ]α τῆς σκηνῆς σο̣υ̣
[οὐ μὴ] ἁμάρτῃ. γ̣ν̣ώ̣σ̣ῃ̣ δ̣ὲ̣ [ὅτι]
50[πολ]ὺ̣ τὸ σπέρμα σ̣[ου],
[τὰ δὲ τέκ]να σου ἔσται [ὥσ]π̣ε̣[ρ τὸ]
[παμβότ]ανον τοῦ [ἀγροῦ.]
[ἐλεύσῃ δὲ] ἐν τάφῳ ὥσπερ σ̣[ῖ-]
[τος ὥ]ριμος κατὰ καιρὸν
55[θεριζ]όμενος
[ἢ ὥσπερ θε]ι̣μ̣ω̣ν̣ι̣ὰ̣ ἅ̣λωνος
[καθ’ ὥραν σ]υ̣ν̣κ̣ο̣μι̣σθεῖσα(*).
[ἰδοὺ ταῦτα οὕτ]ω̣ς̣ ἐ̣ξ̣ι̣χνιάσα̣μ̣[εν],
[ταῦτ]α̣ ἐστ[ι]ν ἃ ἀκηκόαμ̣ε̣ν̣·
60[σὺ δὲ γ]νῶθει̣(*) σ̣[αυ]τ̣ῷ̣ τ̣ι̣ ἔ̣πρα̣ξ̣α̣[ς].
[ -ca.?- ] ὑ(*)πολαβὼν δὲ̣ Ι(*)ωβ’ λ̣έ̣[γει]·
[εἰ γάρ τι]ς̣ ἱστῶν [στήσα]ι̣ μ̣ο̣[υ]
[ ̣ ̣ ̣ ̣] ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣[ ̣ ̣ ̣ ̣]
[τὰς δὲ ὀδ]ύνας μ̣ο̣υ̣ [ἄραι ἐν] ζ̣υ̣γ̣[ῷ]
65[ὁμοθ]υμα[δ]ό̣ν̣,
[καὶ δὴ ἄμ]μου̣ [παραλ]ί̣ας β̣[αρ]υ̣-
[τέρα ἔσται]· v
ἄλλ’ ὡς ἔοικεν, τ[ὰ ῥήματά μού]
ἐστιν φαῦλα. [βέλη γὰρ]
70κυ(ρίου) ἐν τῷ σώματ[ί μού ἐστιν],
ὧν ὁ θυμὸς αὐτῶ[ν ἐκπί-]
νει μου τὸ α[ἷ]μ[α· ὅταν]
ἄρξωμ[α]ι λαλῖν(*), κεντ[οῦσι με].
τ̣[ί γάρ]; μὴ διὰ καινῆ[ς](*) [κεκράξεται]
75ὄνος ἄγριος,
[ἀλλ’ ἢ τ]ὰ σεῖτα(*) ζητ[ῶν];
[ε]ἰ̣ δὲ καὶ ῥήξει φων[ὴν βοῦς ἐπὶ]
φάτνηṿ(*) ἔχων [τὰ βρώματα];
εἰ βρωθήσεται ἄρτο[ς ἄνευ ἁλός];
80εἰ δὲ καὶ [ἔ]στι[ν] γε[ῦμα ἐν ῥήμα-]
[σι]ν̣ [κ]ε̣ν̣[οῖς];
οὐ δύν̣α̣τ̣[αι] π̣α̣ύ̣[σα]σ̣θ̣α̣[ί ̣ ̣ ̣]
[ ̣ ̣ ̣] ἡ̣ ψ̣υ̣χ̣ή̣ μου·
βρόμο̣ν̣ γὰρ ὁ[ρ]ῶ τὰ σεῖτ[ά](*) [μου]
85ὥ̣[σπ]ερ ὀσμὴν λέον[τος].
εἰ γ̣ὰ̣ρ̣ [δῴ]η, κ[αὶ] ἔ̣λ̣[θοι μου ἡ]
αἴ̣[τη]σ̣ι̣ς̣,
κ[α]ὶ τὴν [ἐ]λ̣π̣[ίδ]α̣ μου̣ [δῴη ὁ κ(ύριο)ς].
[ἀρ]ξάμ[ενος ὁ κ](ύριο)ς̣ τ̣ρ̣[ωσάτω με],
90[- ca.11 -] ̣ ̣[ -ca.?- ]
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- P-Lond-Lit-210
r
[ -ca.?- κα]ὶ̣ πλήρης ὀργῆς
[ἢ ὥσπερ ἄνθο]ς̣ ἀνθῆσαν ἐξέ
[πεσεν],
[ἀπέδρα δὲ ὥσπερ] σ̣κ̣ιὰ καὶ οὐ μὴ στῇ.
5[οὐχὶ καὶ τούτου λόγ]ον ἐποιήσω
[καὶ τοῦτον ἐποίησ]ας εἰσελθεῖν
[ἐν κρίματι ἐνώ]π̣ι̣ό̣ν̣ σου.
[τίς γὰρ καθαρὸς ἔστ]αι ἀπὸ ῥύπου;
[ἀλλ’ οὐθ]ε̣ί̣ς̣.
10[ἐὰν καὶ μία ἡμέρα ὁ β]ίος αὐτοῦ ἐ̣
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- v
ἀναστῇ,
ἕως ἂν ὁ οὐραν[ὸς οὐ μὴ συνραφῇ](*)·
καὶ οὐκ ἐξυ(*)πν̣ι̣[σθήσονται ἐξ ὕπνου]
αὐτῶν.
15εἰ γὰρ ὄφελ[ον ἐν ᾅδῃ με ἐφύλαξας],
ἔκρυψας δέ μ[ε ἕως ἂν παύσηταί]
σου ἡ ὀ̣ρ̣[γὴ]
καὶ τάξῃ μοι χρ[όνον, ἐν ᾧ μνείαν μου]
ποιήσῃ.
20ἐὰν γὰρ άπ̣ο̣[θάνῃ ἄνθρωπος, ζήσεται]
συντελέσ[ας -ca.?- ]
-- -- -- -- -- -- -- -- -- --
^ P-Ryl-1-2.1-2.r.1. απαγ’γειλαι papyrus
^ P-Ryl-1-2.1-2.r.3. αγ’γελοσ papyrus
^ P-Ryl-1-2.1-2.r.4. ϊωβ’ papyrus
^ P-Ryl-1-2.1-2.v.29. l. ἐξαίφνης
^ P-Ryl-1-2.1-2.v.36. α]π̣α̣γ̣’[γειλαι papyrus
^ P-Ryl-1-2.1-2.v.45. l. [ἀπελε]ύσομαι
^ P-Amh-1-4.v.3. ϊωβ’ papyrus
^ P-Amh-1-4.v.5. l. ἀληθινός
^ P-Amh-1-4.v.6. θεοσεβησ˙ papyrus
^ P-Ryl-1-2.3.r.57. l. [σ]υγκομισθεῖσα
^ P-Ryl-1-2.3.r.60. l. [γ]νῶθι
^ P-Ryl-1-2.3.r.61. ϋπολαβων papyrus
^ P-Ryl-1-2.3.r.61. ϊωβ’ papyrus
^ P-Ryl-1-2.3.v.73. l. λαλεῖν
^ P-Ryl-1-2.3.v.74. l. κενῆ[ς]
^ P-Ryl-1-2.3.v.76. l. σῖτα
^ P-Ryl-1-2.3.v.78. l. φάτνης
^ P-Ryl-1-2.3.v.84. l. σῖτ[ά]
^ P-Lond-Lit-210.v.12. l. [συρραφῇ]
^ P-Lond-Lit-210.v.13. εξϋπν̣ι̣[σθησονται papyrus
fragment 1-2
r
τοῦ ἀπαγ’γεῖλαί σοι.
ἔτι τούτου λαλοῦντος ἦλθ[εν]
ἕτερος ἄγ’γελος καὶ εἶπεν
πρὸς Ι(*)ωβ’·
5πῦρ ἔπεσεν ἐκ τοῦ οὐ(ρα)νοῦ κ[αὶ]
κατέκαυσεν τὰ πρόβατα κα[ὶ]
τοὺς ποιμ[έν]ας ὁμοίως
κα[τ]έφ[αγεν]·
[καὶ] σ̣[ωθεὶς ἐγὼ μόνος ἦλθον]
[3 lines missing]
13[πρὸ]ς̣ Ι̣ω̣β̣· [οἱ ἱππεῖς ἐποίησαν]
[ἡμ]ῖ̣ν̣ κε̣[φαλὰς γ']
15[καὶ] ἐκύ̣[κ]λ̣ω̣[σαν τὰς καμήλους]
καὶ ἠ[χ]μ̣α̣λ̣[ώτευσαν αὐτὰς]
καὶ τοὺ̣[ς] παῖ[δας ἀπέκτειναν]
μαχ[α]ίραις·
[σ]ωθεὶ[ς] δὲ ἐ̣[γὼ μόνος ἦλ-]
20[θ]ο̣ν̣ [τ]οῦ ἀ̣[παγγεῖλαί σοι].
[ἔ]τ̣ι̣ [τούτ]ου [λαλοῦντος ἄλλος]
ἄγγε[λος ἔρχεται λέγων]
τ̣ῷ [Ιωβ]· v
τῶν υἱῶν σου καὶ τῶν [θυγα-]
25τέρων σου ἐσθιόντ[ων]
και πινόντων
παρὰ τῷ ἀδελφῷ αὐτῶν τ[ῷ]
πρεσβυτέρ[ῳ]
ἐξέφνης(*) πν(εῦμ)[α] μέγα ἐπῆ[λθεν]
30ἐκ τῆς [ἐρ]ήμου
καὶ ἥψατ[ο τῶν τεσσάρ]ω̣ν γ[ω]
[4-5 lines missing]-
36[θον τοῦ ἀ]π̣α̣γ̣’[γεῖλαί σοι.]
[οὕτως ἀνασ]τ̣ὰς Ιωβ διέρ-
[ρηξεν τὰ ἱ]μάτ[ι]α̣ α̣ὐ̣το̣[ῦ]
[καὶ ἐκείρατο τὴ]ν κ[ό]μην τῆς
40[κεφαλῆ]ς̣ α̣ὐ̣[τ]ο̣ῦ̣
[καὶ πεσὼν χα]μ̣α̣[ὶ] προσεκ[ύ-]
[νησεν κ]α̣ὶ̣ ε̣[ἶ]πεν·
[αὐτὸς γυμνὸ]ς̣ ἐ̣[ξῆλ]θ̣ο̣[ν ἐκ]
[κοιλίας μ(ητ)ρός] μ̣ο̣υ,
45[γυμνὸς καὶ ἀπελε]ύ̣σ̣ομε(*) [ἐκεῖ·] P-Amh-1-4
r
[ὁ] κ(ύριο)ς ἔδωκεν, [ὁ κ(ύριο)ς ἀφείλατο]
ὡς τῷ κ(υρί)ῳ ἔδο[ξεν, οὕτως]
ἐγένετο
εἴη τὸ ὄνομα κ[υ(ρίου) εὐλογημένον.]
5έν τούτοις πᾶσ[ιν τοῖς συμ-]
βεβηκόσιν [αὐτῷ]
οὐδὲν ἥμαρτ[εν Ιωβ]
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- v
[εἶπεν δὲ ὁ κ(ύριο)]ς πρὸς τὸν δι[ά]\βολ[ον]/
προσέσχες οὖν τῷ θεράπ[ον-]
[τί μου] Ι(*)ωβ’, ὅτι οὐ[κ ἔσ-]
[τι κατ’ α]ὐτὸν ἐπὶ τῆς γῆ[ς]
5[ἄν(θρωπ)ος ἄκακ]ος, ἀληθεινός(*), ἄ-
[μεμπτ]ος, θεοσεβής˙,
[ἀπεχόμεν]ος ἀπὸ παντὸς κακ[οῦ];
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- P-Ryl-1-2
fragment 3
r
[εἶτα γνώσῃ ὅτι ε]ἰρηνεύσει
[σου ὁ ο]ἶκος,
[ἡ δὲ δίαιτ]α τῆς σκηνῆς σο̣υ̣
[οὐ μὴ] ἁμάρτῃ. γ̣ν̣ώ̣σ̣ῃ̣ δ̣ὲ̣ [ὅτι]
50[πολ]ὺ̣ τὸ σπέρμα σ̣[ου],
[τὰ δὲ τέκ]να σου ἔσται [ὥσ]π̣ε̣[ρ τὸ]
[παμβότ]ανον τοῦ [ἀγροῦ.]
[ἐλεύσῃ δὲ] ἐν τάφῳ ὥσπερ σ̣[ῖ-]
[τος ὥ]ριμος κατὰ καιρὸν
55[θεριζ]όμενος
[ἢ ὥσπερ θε]ι̣μ̣ω̣ν̣ι̣ὰ̣ ἅ̣λωνος
[καθ’ ὥραν σ]υ̣ν̣κ̣ο̣μι̣σθεῖσα(*).
[ἰδοὺ ταῦτα οὕτ]ω̣ς̣ ἐ̣ξ̣ι̣χνιάσα̣μ̣[εν],
[ταῦτ]α̣ ἐστ[ι]ν ἃ ἀκηκόαμ̣ε̣ν̣·
60[σὺ δὲ γ]νῶθει̣(*) σ̣[αυ]τ̣ῷ̣ τ̣ι̣ ἔ̣πρα̣ξ̣α̣[ς].
[ -ca.?- ] ὑ(*)πολαβὼν δὲ̣ Ι(*)ωβ’ λ̣έ̣[γει]·
[εἰ γάρ τι]ς̣ ἱστῶν [στήσα]ι̣ μ̣ο̣[υ]
[ ̣ ̣ ̣ ̣] ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣[ ̣ ̣ ̣ ̣]
[τὰς δὲ ὀδ]ύνας μ̣ο̣υ̣ [ἄραι ἐν] ζ̣υ̣γ̣[ῷ]
65[ὁμοθ]υμα[δ]ό̣ν̣,
[καὶ δὴ ἄμ]μου̣ [παραλ]ί̣ας β̣[αρ]υ̣-
[τέρα ἔσται]· v
ἄλλ’ ὡς ἔοικεν, τ[ὰ ῥήματά μού]
ἐστιν φαῦλα. [βέλη γὰρ]
70κυ(ρίου) ἐν τῷ σώματ[ί μού ἐστιν],
ὧν ὁ θυμὸς αὐτῶ[ν ἐκπί-]
νει μου τὸ α[ἷ]μ[α· ὅταν]
ἄρξωμ[α]ι λαλῖν(*), κεντ[οῦσι με].
τ̣[ί γάρ]; μὴ διὰ καινῆ[ς](*) [κεκράξεται]
75ὄνος ἄγριος,
[ἀλλ’ ἢ τ]ὰ σεῖτα(*) ζητ[ῶν];
[ε]ἰ̣ δὲ καὶ ῥήξει φων[ὴν βοῦς ἐπὶ]
φάτνηṿ(*) ἔχων [τὰ βρώματα];
εἰ βρωθήσεται ἄρτο[ς ἄνευ ἁλός];
80εἰ δὲ καὶ [ἔ]στι[ν] γε[ῦμα ἐν ῥήμα-]
[σι]ν̣ [κ]ε̣ν̣[οῖς];
οὐ δύν̣α̣τ̣[αι] π̣α̣ύ̣[σα]σ̣θ̣α̣[ί ̣ ̣ ̣]
[ ̣ ̣ ̣] ἡ̣ ψ̣υ̣χ̣ή̣ μου·
βρόμο̣ν̣ γὰρ ὁ[ρ]ῶ τὰ σεῖτ[ά](*) [μου]
85ὥ̣[σπ]ερ ὀσμὴν λέον[τος].
εἰ γ̣ὰ̣ρ̣ [δῴ]η, κ[αὶ] ἔ̣λ̣[θοι μου ἡ]
αἴ̣[τη]σ̣ι̣ς̣,
κ[α]ὶ τὴν [ἐ]λ̣π̣[ίδ]α̣ μου̣ [δῴη ὁ κ(ύριο)ς].
[ἀρ]ξάμ[ενος ὁ κ](ύριο)ς̣ τ̣ρ̣[ωσάτω με],
90[- ca.11 -] ̣ ̣[ -ca.?- ]
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- P-Lond-Lit-210
r
[ -ca.?- κα]ὶ̣ πλήρης ὀργῆς
[ἢ ὥσπερ ἄνθο]ς̣ ἀνθῆσαν ἐξέ
[πεσεν],
[ἀπέδρα δὲ ὥσπερ] σ̣κ̣ιὰ καὶ οὐ μὴ στῇ.
5[οὐχὶ καὶ τούτου λόγ]ον ἐποιήσω
[καὶ τοῦτον ἐποίησ]ας εἰσελθεῖν
[ἐν κρίματι ἐνώ]π̣ι̣ό̣ν̣ σου.
[τίς γὰρ καθαρὸς ἔστ]αι ἀπὸ ῥύπου;
[ἀλλ’ οὐθ]ε̣ί̣ς̣.
10[ἐὰν καὶ μία ἡμέρα ὁ β]ίος αὐτοῦ ἐ̣
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- v
ἀναστῇ,
ἕως ἂν ὁ οὐραν[ὸς οὐ μὴ συνραφῇ](*)·
καὶ οὐκ ἐξυ(*)πν̣ι̣[σθήσονται ἐξ ὕπνου]
αὐτῶν.
15εἰ γὰρ ὄφελ[ον ἐν ᾅδῃ με ἐφύλαξας],
ἔκρυψας δέ μ[ε ἕως ἂν παύσηταί]
σου ἡ ὀ̣ρ̣[γὴ]
καὶ τάξῃ μοι χρ[όνον, ἐν ᾧ μνείαν μου]
ποιήσῃ.
20ἐὰν γὰρ άπ̣ο̣[θάνῃ ἄνθρωπος, ζήσεται]
συντελέσ[ας -ca.?- ]
-- -- -- -- -- -- -- -- -- --
Apparatus
^ P-Ryl-1-2.1-2.r.1. απαγ’γειλαι papyrus
^ P-Ryl-1-2.1-2.r.3. αγ’γελοσ papyrus
^ P-Ryl-1-2.1-2.r.4. ϊωβ’ papyrus
^ P-Ryl-1-2.1-2.v.29. l. ἐξαίφνης
^ P-Ryl-1-2.1-2.v.36. α]π̣α̣γ̣’[γειλαι papyrus
^ P-Ryl-1-2.1-2.v.45. l. [ἀπελε]ύσομαι
^ P-Amh-1-4.v.3. ϊωβ’ papyrus
^ P-Amh-1-4.v.5. l. ἀληθινός
^ P-Amh-1-4.v.6. θεοσεβησ˙ papyrus
^ P-Ryl-1-2.3.r.57. l. [σ]υγκομισθεῖσα
^ P-Ryl-1-2.3.r.60. l. [γ]νῶθι
^ P-Ryl-1-2.3.r.61. ϋπολαβων papyrus
^ P-Ryl-1-2.3.r.61. ϊωβ’ papyrus
^ P-Ryl-1-2.3.v.73. l. λαλεῖν
^ P-Ryl-1-2.3.v.74. l. κενῆ[ς]
^ P-Ryl-1-2.3.v.76. l. σῖτα
^ P-Ryl-1-2.3.v.78. l. φάτνης
^ P-Ryl-1-2.3.v.84. l. σῖτ[ά]
^ P-Lond-Lit-210.v.12. l. [συρραφῇ]
^ P-Lond-Lit-210.v.13. εξϋπν̣ι̣[σθησονται papyrus
Editorial History; All History; (detailed)
© Duke Databank of Documentary Papyri.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 3.0 License.